Tarihimiz

        

SMOLYANİLER: 5-6. yüzyılda, Mesta (Nestos-Karasu) vadisi ve Rodoplar’a yerleşmiş BaltovSlav kabilesi. Kuzeyde yerleşerek sentezlenmeye başlayan Bulgar toplumunun uzun süre dışında kalmışlardır. 9. yüzyıla kadar otonom güçler olarak Bizans için önemli bir sorun oluşturduğu belirtiliyor. 830’lardan sonra (Çar Boris ve Persiyan dönemleri) Bizansa karşı Bulgarlardan yardım isterler. Kurulan ittifak sonucunda Bulgar güçleri tarihlerinde ilk kez Akdeniz kıyılarına (Kavala yakınlarındaki Filippe’ye kadar) iner. Smolyaniler bundan sonra Bulgar devletinin bir parçası olarak kabul edilirler. Ancak Rodoplar’daki otonom yaşamlarına devam ederler. Smolyani’lerin Rodoplardaki otonom konumu ve oluşumundan yaklaşık 2 asır sonra Bulgar toplumu içinde değerlendirilmeye başlanması dikkat çeken bir olgudur. Yaşama alanları günümüzde Bulgaristan (Katrancı) Pomakları olarak adlandırılan kesimin yaşama alanlarıyla örtüşür. Bu topluluğun günümüze kadar taşıdığı “asi” karakteriyle (93 harbinde (1878) de Rusları bölgeye sokmayıp Pomak Timras Cumhuriyetini kurmuşlardı.) Bizans ve Bulgar otoritesini yaşama bölgesine yaklaştırmamış olması, kuzeyden gelip bölgeye hakim oluşları esnasında yerli trak nüfusun önemli bir bölümünü Rodoplar’ın güney eteklerine sürdüklerini düşündürmektedir.

MİRVATSİLER: Smolyani’lere komşu küçük bir Slav kabilesidir. Drama çevresindeki arazide konumlanmış ve Smolyanilerin itmesiyle bölgede yoğunlaşan Trak nüfusla kaynaşmışlardır. Yaşama alanları uzun süre Draguviti ve Smolyanilerin çekişmelerine sahne olan tampon bölgeyi oluşturur. Bu nedenle bir miktar Draguviti ve Smolyani unsurun da aralarına katılarak eridiği düşünülebilir. Günümüzde dil dışında Mirvatsi kültürüne ilişkin izlerin azlığı yaşanan bu yoğun karışımlarla alakalı olmalıdır.

DRAGUVİTİLER: Vardar (Makedonya) civarında yerleşen bu; kabile; göç sürecinde bölgedeki konumları stabilleşmeden önce Smolyani’lerle giriştikleri arazi çekişmeleriyle öne çıkar. Bu çatışmalarda Smolyaniler yakın görünen Mirvatsi’ler gibi Draguvitilerin de Berizitilerle birlikte hareketleri dikkat çeker. Makedon Pomakları (Torbeşiler) bir kenara bırakılırsa Pomak oluşumundaki izleri bu çatışmalardan arta kalanlardan ibaret gibi görünüyor.

 Konumuz açısından önemli olan ve Namitok’un da üzerinde durduğu Ege-Kafkasya-Mezopotamya-Orta Asya-Balkanlar  bağlantısı ile ilgili olarak ilginç öngörülerde bulunmakta ve tersinden bir kültürleşme örneğini savunmaktadır. Ona göre, Orta-Asya bölgesi alfabe dahil bir çok veriyi Ege ve balkan bölgesindeki Luvi kültüründen almıştır ve nitekim Therakes-Frig ve Luvi runik alfabesi ile Orhun yazıtlarındaki runik yazı hemen hemen aynıdır. Bu bölgeler arasında yani Orta-Asya-Hind-İran ve Soğdia ülkeleriyle ilgili Umar şunları yazmıştır:

“Tarihsel adlar üzerine yaptığımız inceleme sırasında, birçok kez, Luvi diliyle, ilk Hind-İran dillerinin yakın hısımlığını kanıtlayan örneklerle karşılaştık.5 Nice kez Anadolulu bir adın tıpa tıp aynı ya da benzeri İran, Hindistan, Afganistan, bugünkü Batı Türkistan , Pakistan ülkelerinde karşımıza çıktı. Bu durumda Bilincli bir tarih saptirmacasi  ile Pomakları ve Balto slav kavimlerini  Kafkasya üzerinden olan Kuzey göçlerine bağlama ilintisi sadece komik bir kurgudan öteye gidemiyor.. o dönemin araştırmacaları tarihçileri dahil bölgede yaşayan halklar ile Kuzey göçleri arasında tek bağı kalıcı yerleşim olarak değil bir yol güzergahı olarak belirliyorlar.  Recep Memiş Üstadımızın araştırmalarına ve Baltoslav Halklar üzerindeki degerlendirmelerinede hak vermemek elde değil.. Yönledirme ve yorum yapmak bize düşmez.. çünkü Bu bir köprüdür.. altından cok sular akar..

Roma Tarih Kütüphanelerindeki yazılı kayda geçmiş belgeleri .

 Dragudati, (Draguviti ) Smoljani, ( Smolyan)  Rinhini, Velegiziti Mirvatsi, Moraviyani Kabilelerinin ve büyük göçlerinin
Büyük kavim göçlerinde hangi kavimler vardı ve nerelere yerleştiler.?   130 nesil 300 yıldan fazla süren göçleri sırasında  Güney  ve doğu Slavlarına  Venedi denir, ama onlar kendilerini Slavini olarak adlandırdılar .. Balkanların  güney kesimlerinde  süren göçler, ve kavimler Makedonya, Bulgaristan Arnavutluk üçgeninde ağırlık kazandı . göçler sırasında birbirleri ile hasım olan kavimler dahi , aralarında çok sıkı ittifaklar kurmuştur. , ya da kendi aralarında hiyerarşik bir sistem geliştirmişlerdir, Bizans İmparatorluğu bu göçlerin ve göçe katılan kavimlerin adını 'Pomakara sklavinije olarak Kayıtlarına geçmiştir.  Hatson gibi prensler düzenli bir hiyerarşik yapılanma icinde Baltoslav birleşik kavimler olan 'Pomakaria sklavinije'  Kavimlerine karsı düzenli ordular ile  önünü kesme  ve anlaşma yöntemleri aramışlardır . Akamir, olarak adlandırılan yüksek komutanlardan Prvud. Önderliğinde MS 5. yüzyıl ortalarında Güney Slavlar Karpat Dağlarını  geçtiler  ve Panonia (günümüz Macaristan), Dacia (Romanya ) eski Roma merkezli alanlara yerleşmeye başladılar.

    Bu ilk antik Slav ve Bulgar klanları  Hunnic (HUN ) kabileleri, ile savaştılar..   MS 5. yüzyılda birlikte Balkanlar üzerinden daha güney kesimlere inen pomakarianlar Bizans topraklarına girmeye başladılar.  Bizans kendi alanlarında saldırıların başladığını gördü. Başlangıçta kırsal alanlardaki Bizans yerleşim bölgelerine , tekfurluklara veya küçük köylere saldırarak bazen yıkıcı bezende sadece  zarar vermek amaçlı saldırılar düzenleyerek tekrar üslerine geri döndüler..   Bu şekilde göçlerin  son bulup yerleşik düzene geçilmesi döneminde Bizans imparatorluğu  ile ilk düşmanlık tohumları atılmış oldu..

   Makedonya'da ve Rodoplar  bölgesinde Poamakarian kavimleri Balto Slavlar kalıcı yerleşime altıncı yüzyılın sonunda başladı. Böylece tarihinin, önemli bir siyasi ve etnik faktör haline çevirerek kendi hükümdarlık bölgelerini oluşturdular. Draguviti, Brsjaci veya Bereziti, Sagudati, Rinhini, Strumljani Strimonci, Smoljani, kabileleleri , Yunanistan kavala , Selaniki , ksanti ( iskece ) dogu ve orta Rodoplar, Makedonya ve Romanyanin bir kısmını kalici olarak yurt edindiler .. Mirvatsi, Moraviyani  kavimleri daha aşşagılara Tuna boylarına kadar indiler ve Pomakarian ( Büyük Birlesik Göcmen Kavimler)   Velegeziti birleşik, Kavimler yedinci yüzyılda büyük  yedi Slav kabileleri olarak kaldılar., orta Balkanlarda tamamen kalıcı olarak yerlestiler . Onlar, günümüze Baltoslav nüfusun atalarıdır ve aslında Nestos Teselya topraklarında yaşamış ve göçmüşlerdir .. Simdi Rodoplarda , Selanikte Shar, Rila ve Osogovska.olarak devam yaşamaya ediyorlar.

  Smoljani ( Smolyani )  ve Draguviti bir parçası Rodopi Mountain ( Raodop Dağları ) na yerleşti; Sagudati ve Draguviti diğer kısmı Selanik'in kuzeyindeki bölgede yaşadığı; Strumljani / Strimonci Strymon ovalarda yerlesmeyi tercih etti ..  Rinhini hatta Mt Chalkidiki ve bazıları dahada  aşağı indi ise.  Öte yandan diger kavimler Velegeziti birlikte Brsjaci / Bereziti Ohri ve Prespa alanlarında yerleşti. Bugünkü Sırbistan'ın güney kesiminde yaşayan ve daha sonra Sırbistan Ulusuna  dahil edildi..  Timocani, Abodrini ve Moravjani, birkaç küçük ve büyük  diğer kabilelerde  vardı. Bunlar Timocani nehir,  Timok ovalarda yaşayan Abodrini Timok ve batı Lowlands yaşadığı ve bugünkü Sırbistan Kabileleri Moravijani nehir olarak isimlendirilir.  Morava alanı ise Bizans Tarih Kayıtlarında  Sumadija Thraco Ilirian olarak adlandırılır.
Nüfusu en kalabalık olan kavimler diğer kavimleri  daha  dağlık bölgelerde itti, ya da daha sonraki bir zamanda Batı Slavları tarafından asimile oldu.

   Yunanlılar güçlü bir kültür ve nüfusa sahipler Yoksa çoktan asimile olmuş, ve sağlam kalmış olamazlardı. Yani güçlü bir Rum varlığı ile bu alanlarda Yunan olarak kaldılar. Makedonya ve Trakya'da yaşayan Slav ve Bulgarlar  diğer halklar ile etkileşim sürecinde eridiler.  Böylece balto slav halkın 7 ana kavmi toplu olarak bir arada olamadılar .  varlıklarını sürdürenler ise Büyük bir bölümü balkanlarda ve   Yunan. Bölgelerinde bulunuyorlar. Bugünkü Balkanlar , ile  Arnavutluk ve komşu bölgelerden İlirya toprakları baltoslav kavimlerinin yurdu oldu.
Daha assagilara Romanya tarafina ve Tuna boylarına inenler tamamen izlerini yitirdi … su anda ağırlıklarını hissettiren , yani varlıklarını sürdürüp ayakta kalanlar sadece  Güneydoğu slavlarından Smolyani, Mirvatsi ve Draguviti klanlarıydı. Smolyaniler Rodoplarda, Mirvatsiler Batı Trakya'da ve Draguvitiler ise Vardar Makedonyasında ağırlık kazanmıştı. Bu slav kabileleri Bizans ile Bulgar devleti arasındaki tampon bölgeyi oluşturduğundan kısmen özerk konumda idiler. Ancak yaklaşık 2 asırlık bir süreç sonuda bu slavlar da kuzeyde uluslaşmış olan bulgarlar içine eklemlenmiştir. Yani onlar da zaman içinde bulgarlaşma süreci yaşamışlardır. Bugün yapılan araştırmalar ve bir çok tarihsel kaynak Pomakların bu ilk köken oluşumunun izlerini göstermektedir.
Kaynaklar, Almanca , İngilizce  yazılı belgelerden çeviri olarak yapıldığı için cümle düşüklükleri olabilir. Bunun nedeni çeviri sırasında  orijinalini mümkün olduğu kadar korumaktır..
 
YARALANILAN KAYNAKLAR  : - İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - EDEBİYAT FAKÜLTESİ GÜNEYDOĞU AVRUPA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ Tez arsivi .. -  Pomak Eu sitesi  Recep Memis,.-  - Viyana Üniversitesinden Dr. Franz Hancar 1943 yılında düzenlenen III. Türk Dünyası Kongresine sunduğu araştırma belgeleri.. - Zeki Velidi Togan’ın çalışmaları olan Luvi-Pelasg halkı kültürü ve dili ( derleme kaynagi … http://www.istanbul.edu.tr/edebiyat/guneydoguavrupa/fal.TR.html )
Profesör Victor Friedman (linguist from the University of Chicago ,Shikago dil ve tarih üniversitesi)
Internetten: Kaynaklar
http://macedonians.multiply.com/journal/item/9?&show_interstitial=1&u=%2Fjournal%2Fitem http://history-of-macedonia.com/wordpress/tag/draguviti

NOT : Biz Pomakların etnik kökeni,  dili hakkında öncesi veya sonrası ile ilgili bir iddiada bulunmuyoruz..  Pomaklar kesinlikle su yada bu soy ağacı kökenine dayanan bir etnik yapıdan geliyor demiyoruz..  Sadece , tarihi değer taşıyan kaynakları , bilgi, belge , bulguları değerlendirerek ortaya koyuyor bilim adamların , araştırmacıların , tarihçilerin belgelerini , bilgilerini yazılı kaynaklarını  derleyerek sizlere sunuyoruz.. . Pomak etnisitesi hakkındaki tüm yorumları gene Pomak haklinin kendisine bırakıyoruz ..

Litvanyada antik bir dil olan Smolyatian dilini konusmaya devam eden köydeki bir kiz cocugunun fotografi.                                                                
 HAKKIMIZDA                              
Görüşleriniz ,  önerileriniz , Eleştiri ve şikayetleriniz

Si Zdrave Biz Pomak Kültür Dernekleri olarak Sizler için varız. Bize ulaşamıyor olabilirsiniz .  yada ulaşmak için ortamınız , şartlarınız  uygun olmayabilir. Zamanınız olmayabilir.. Önemli değil Gönlünüz bizim ile ve umut dolu olsun yeter. Pomaklar için daha çok neler yapabiliriz. ?  Daha iyi nasıl oluruz ? Hatalarımız varmı ? varsa nelerdir? Pomak Kültürünü , Dilini Tarihini daha iyi tanıtmak daha ilerilere taşımak için neler yapmalıyız.. Bize bir maille olsa bile söylerseniz çok seviniriz.  Dovijdane 

pomakdernekleri@gmail.com